Učenici iz Bosne i Hercegovine osvojili su pet bronzanih medalja na Internacionalnoj matematičkoj olimpijadi (IMO) koja je održana online, a među njima su i učenici banjalučke Gimnazije Marko Vučić i Jovan Vuković.

Bronzane medalje su, pored njih, osvojili i Faik Tahirović (Druga gimnazija Sarajevo), Boris Stanković (Druga gimnazija Sarajevo) i Dejan Stanković (SŠC Foča). Šesti član ekipe Marko Jojić (Gimnazija Banja Luka) osvojio je pohvalu.

Vuković je učenik četvrtog razreda, a za portal mojabanjaluka.info kaže da pripreme za takmičenje traju godinama i to umjerenim tempom. On matematiku voli i sa njom se druži i u slobodno vrijeme.

- Nekoliko sedmica neposredno pred takmičenja su pripreme intenzivnije, a spremamo se tako sto prerađujemo zadatke sa prošlih takmičenja sličnog ili istog ranga. Zadaci su bili poprilično teški. Takmičenje se radi dva dana. Svaki dan imamo tri zadatka i čak 4,5 sati za rješavanje - kazao je Jovan Vuković.

Geometrija je, dodaje on, jedina oblast koju ne voli. Način razmišljanja pri rješavanju geometrijskih zadataka je, kaže Jovan, različit od način raazmišljanja pri rješevanju zadataka iz drugih oblasti. Za uspješno rješavanje geometrijskih zadataka je veoma često neophodna precizna skica, a njemu crtanje „nije u rukama“.

- Pripreme su uglavnom bazirane na samostalnom radu. Profesori su uvijek spremni da pomognu ako nam nešto nije jasno, što je često veoma korisno. Meni su često bili potrebni savjeti vezani za geometrijske zadatke - istakao je Jovan.

Interesovanje za takmičarskom matematikom dolazi upravo iz formata zadataka koji se pojavljuju na takmičenjima. Oni su, dodaje Jovan, bliži kombinatornim zagonetkama nego zadacima iz matematike koje se susreću na nastavi u osnovnim i srednjim školama. U školskim zadacima uglavnom nema mnogo mjesta za kreativnost, niti za veće razmišljanje, a fokus je stavljen na testiranje koliko je učenik savladao određeni metod.

- Sama rješenja školskih zadataka, kao i njihova postavka, uglavnom imaju minimalan broj riječi, a skoro sve je preko dugačkih matematičkih jednačina. Ova karakteristika je glavna stvar koja odvraća učenike od matematike u školi. Takmičarski zadaci nemaju ograničen skup metoda. Zato je i potrebna kreativnost da bi se došlo do rješenja. Skoro sve u tim zadacima je u formatu teksta, prosto zbog toga što su dokazi uglavnom u formi tvrdnji koje je potrebno na razuman i logičan način obrazložiti - rekao je Jovan Vuković.

Marko Vučić ide na matematička takmičenja još od petog razreda osnovne škole. Interesovanje za matematiku su mu, kaže, podigli plasman ja juniorsku Balkanijadu iz matematike u devetom razredu, kao i zimski i ljetni kampovi matematika u Sarajevu.

- Pripremam se za takmičenja tokom čitave godine, ali najozbiljnije sam se spremao od trenutka kada sam se na izbornom takmičenju plasirao u ekipu za Olimpijadu. Pred Internacionalnu olimpijadu bivši olimpijci organizuju pripreme u Sarajevu, ali ove godine to nije bilo moguće, tako da smo se većinom spremali sami - kazao je Marko.

Na Olimpijadi se rade dva dana po tri zadatka koji su poredani po težini. Prvi zadatak je najlakši i najčešće ga riješi veći dio učesnika. Drugi je srednje težine, a treći je najteži.

- Za sva tri zadatka imamo 4,5 sata vremena za izradu, što već dosta govori o kakvoj se težini zapravo radi. Mislim da težinu ovogodišnjeg najtežeg zadatka najbolje opisuje to da ga je riješilo samo četiri od preko 600 takmičara - ističe Marko.

Njemu je, za razliku od Jovana, geometrija omiljena oblast matematike. Najvažnija podrška je onu koju mu je pružao profesor matematike Bojan Pažin koji se pobrinuo da budu oslobođeni nastave i odgovaranja sedmicu dana pred IMO.

- Za mene je još nerješiv skoro svaki najteži zadatak sa IMO. Postoji mnogo matematičkih problema koji još nisu riješeni, kao npr. Rimanova hipoteza, Goldbahova hipoteza, a za rješenja nekih od njih se nudi nagrada od milion dolara - rekao je Marko Vučić.

Goran Dakić