O razvoju Dervente, naročito u novije vrijeme, može se pronaći mnogo dokumenata. Takve su, na primjer stare fotografije, posebno one koje su služile kao razglednice grada.

Prema riječima profesora istorije Pere Đukića, svoj značajniji razvoj grad Derventa doživljava za vrijeme Austrougarske. 1878. godine kroz Derventu će proći pruga, što je imalo veliki značaj za integraciju grada u opštevropsku saobraćajnu mrežu. Sljedeće godine Derventa postaje sjedište prve Direkcije carskih i kraljevskih željeznica u BiH, a nakon toga izgradiće se mnogobrojne trgovine, radnje, pa i fabrike.

Njen urbanistički izgled uljepšaće nove zgrade u koje će biti smještene obrazovne, zdravstvene i kulturne ustanove. U to vrijeme je Derventa imala nekoliko hotela, a među njima je bio najpoznatiji hotel ”Hil”.

Hotel “Hil” – razglednica iz 1931. godine

Interasentano je da su Austrijanici u tom vremenu štampali i prvu (crtanu) razglednicu Dervente. Jedna takva je sačuvana i potiče iz avgusta 1898. godine.

– Orginal crtež ove razglednice, koji su Austrijanci sačuvali u arhivama, na aukcionoj prodaji 2008. godine je dostigao veliku cijenu i ponovo se štampa u nekoliko hiljada primjeraka, kao  poseban raritet iz kulturnog nasleđa i istorijske vrijednosti za Austriju, kaže grafički radnik na radu u Austriji – Mirislav Bjelić.

Razglednica iz 1906. godine

Prema riječima Bjelića, lično je štampao tu razglednicu i posebno ga je zaintresovalo, kao Dervenćanina, zašto se u Austriji, nakon dugo vremena, štampa razglednica Dervente iz 1898. godine, za koju do tad nikad nije čuo da postoji. On je poslao desetak štampanih razglednica iz Austrije i ukazao da se tako nešto s posebnom pažnjom čuva u Austriji.

Izgled i ljepota ove razglednice i danas zadivljuje i pored toga što nije fotografisana, nego crtana.

Razglednica je veoma dekorativna i ukrašena lijepim cvijetnim aranžmanom sa natpisom ”Pozdrav iz Dervnet – Bosna”. Na njoj je posebno istaknuta Srpska varoš sa srpskom crkvom, a crtao ju je umjetnik Karl Švidernoh iz Beča.

Tako to rade Austrijanici, čuvaju svoje kulturno blago za sebe, a eto i za nas, pa stoga ako hoćemo nešta više da saznamo o nama moramo skonuti do bečkih arhiva gdje je sve sačuvano.

(DerventaCafe)